พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช ๒๔๘๔

BIA-P.1/27-3

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช ๒๔๘๔

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช ๒๔๘๔

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ 2484 มีสาระโดยสังเขปคือ จัดอำนาจการปกครองคณะสงฆ์เป็น 3 ส่วน ได้แก่ สังฆสภา ถืออำนาจนิติบัญญัติ สังฆมนตรีถืออำนาจบริหาร และคณะวินัยธร ถืออำนาจตุลาการ สมเด็จพระสังฆราชทรงดำรงตำแหน่งสกลมหาสังฆปริณายก และทรงบัญชาการคณะสงฆ์โดย ทรงบัญญัติสังฆาณัติโดยคำแนะนำของสังฆสภา ทรงบริหารการคณะสงฆ์ ทางคณะสังฆมนตรี ทรงวินิจฉัยอธิกรณ์ทางคณะวินัยธร

สังฆสภาประกอบด้วยสมาชิก มีจำนวนรวมกันไม่เกิน 45 รูป คือ (๑) พระเถระชั้นธรรมขึ้นไป (๒) พระคณาจารย์เอก (๓) พระเปรียญเอก แต่ทั้งนี้ ถ้ามีจำนวนเกินกว่าที่กำหนด ให้เป็นสมาชิกตามลำดับ(๑) (๒) (๓) และตามลำดับอาวุโส สังฆสภา มีหน้าที่ในการออกสังฆาณัติกติกาสงฆ์ กฎองค์การ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช ข้อบังคับและระเบียบ ทั้งนี้ต้องไม่ขัดกับพระธรรมวินัย คณะสังฆมนตรี มีหน้าที่บริหารคณะสงฆ์ซึ่งแบ่งออกเป็นส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค ส่วนกลางประกอบด้วย 4 องค์การ ได้แก่ องค์การปกครอง องค์การศึกษา องค์การเผยแผ่ องค์การสาธารณูปการ คณะวินัยธร การพิจารณาวินิจฉัยอธิกรณ์ ให้เป็นอำนาจและหน้าที่ของคณะวินัยธร คณะวินัยธรย่อมเป็นอิสระในการพิจารณาวินิจฉัยอธิกรณ์ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัยและสังฆาณัติ

และมีบทเฉพาะกาล มาตรา ๖๐ ก่อนที่จะได้ทำสังคายนาพระธรรมวินัยให้ครบถ้วน แต่อย่างช้าต้องไม่เกิดแปดปี นับแต่วันใช้พระราชบัญญัตินี้ ห้ามมิให้ออกสังฆาณัติ กติกาสงฆ์ พระบัญชา สมเด็จพระสังฆราช กฎกระทรวง หรือระเบียบใด ที่จะบังคับให้ต้องเปลี่ยนลัทธิอันได้นิยมนับถือและปฏิบัติกันมาเป็นเวลาช้านานแล้ว

พิมพ์ครั้งที่ [พ.ศ. 2484]

[1] - [18]

หมายเหตุ

- มีลายเซ็นที่หน้าปกว่า "อินทปัญโญ ภิกขุ"

- มีลายมือเขียนที่ปกหลังด้านในว่า "เรามีความเห็นว่า เมื่อเปนไปตามพระราชบัญญัตินี้แล้ว จะได้ หรือต้องได้ พระสังฆราชที่กลมเกลียวกับคณะสังฆมนตรี และกลมเกลียวกันกับรัฐบาล [หรือรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการโดยฉะเพาะ] และได้ผลงานเปนไปตามนโยบายของกระทรวง. สังฆสภา จะทำสิ่งที่ขัดพระประสงค์ของสมเด็จพระสังฆราชไปมิได้ โดยเหตุที่ถ้าขัด รัฐมนตรีกระทรวงศึกษาฯ ก็ไม่ยอม ในเมื่อนโยบายของสมเด็จพระสังฆราชกับรัฐบาลยังลงรอยกันอยู่. อำนาจส่วนซึ้งอยู่กับรัฐมนตรี. พระสังฆราช จึงต้องเปนผู้ไม่ขัดกับรัฐบาลเสมอ. และสังฆสภาก็คงต้องผ่อนตามด้วย อินทปัญโญ ภิกขุ ๓๐ ตุล. ๘๔"

- มีการทำเครื่องหมายกากบาท หน้า 10-12, 14

พ.ศ. 2484

Item

สิ่งพิมพ์บนกระดาษ ปกอ่อน จำนวน 18 หน้า และมีบันทึกลายมือของพุทธทาสภิกขุด้วยปากกา

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์

พุทธศักราช ๒๔๘๔


สังฆบรรณาการ

จาก

วุฒิ สุวรรณรักษ์

ผู้แทนราษฎรจังหวัดสุราษฎร์ธานี


พิมพ์ที่ โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย

หน้าวัดบวรนิเวศ ถนนพระสุเมร กรุงเทพฯ

กฏหมายคณะสงฆ์, พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ 2484