ประวัติพระแก้วมรกตพิสดาร ประวัติเมืองหลวงพระบางและเมืองเวียงจันทย่อ จดหมายเหตุและสุภาสิต

BIA-P.1/29-2

ประวัติพระแก้วมรกตพิสดาร ประวัติเมืองหลวงพระบางและเมืองเวียงจันทย่อ จดหมายเหตุและสุภาสิต

ประวัติพระแก้วมรกตพิสดาร ประวัติเมืองหลวงพระบางและเมืองเวียงจันทย่อ จดหมายเหตุและสุภาสิต

ตำนานมีว่า พระแก้วมรกตนั้น พระนาคเสนเถระแห่งเมืองปาฏลีบุตร สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 500 โดยพระอินทร์นำแก้วอมรโกฏิมาถวาย ต่อมาเมืองปาฏลีบุตรถูกพวกนอกศาสนารุกรานจึงมีผู้อัญเชิญไปไว้ในเกาะสีหล (ศรีลังกา) เมื่อประมาณ พ.ศ. 1000 (ค.ศ. 457) พระเจ้าอโนรธามังช่อ หรืออนุรุทธะแห่งเมืองมลาบุรนคร ได้ส่งสมณทูตไปขอพระแก้วมรกตและพระไตรปิฎกจากเกาะสีหล แต่สำเภาที่อัญเชิญไปถูกพายุร้ายพัดพาเอาสำเภาไปตามกระแสน้ำและมาเกยตื้นฝั่งเขตเมืองกัมโพช และถูกเจ้าเมืองยึดไว้ ไม่ยอมคืน ต่อมาพระเจ้าอาทิตยราชแห่งเมืองอโยชฌา ยกกองทัพไปตีได้เมืองกัมโพช จึงได้อัญเชิญพระแก้วมรกตมาไว้ที่เมืองอโยชฌาและเมืองวชิรปราการ (กำแพงเพชร) ตามลำดับ ต่อมาเจ้ามหาพรหม เจ้าเมืองเชียงราย ได้ไปขอพระแก้วมรกต ภายหลังเก็บซ่อนไว้ในเจดีย์วัดป่าไม้เยี้ยะ หรือวัดพระแก้วปัจจุบัน) เพราะเกรงจะตกไปอยู่ในมือของอริราชศัตรู หรือคนนอกศาสนา จนพระเจดีย์ได้ถูกฟ้าผ่า จึงได้ค้นพบพระแก้วมรกตอีกครั้ง หลังจากนี้พระแก้วมรกตเคลื่อนย้ายไปประดิษฐานยังเมืองลำปาง เชียงใหม่ หลวงพระบาง เวียงจันทน์ ธนบุรี และกรุงเทพฯ ในปัจจุบัน รวมถึงประวัติเมืองหลวงพระบางย่อ ประวัติเมืองเวียงจันทน์ย่อ และจดหมายเหตุเรื่อง เจ้าพระยาภูธราภัย ยกกองทัพไปปราบฮ่อ และเรื่องประกอบอื่นๆ เกี่ยวกับแม่

ประกอบด้วยเรื่อง

- แม่พระของฉัน

- บทประพันธ์ต่างๆ

- ประวัติพระแก้วมรกตพิสดาร จากประชุมพงสาวดารภาค 1 พ.ส. 2457

- ประวัติเมืองหลวงพระบางย่อ จากประชุมพงสาวดารภาคที่ 11 พ.ส. 2462

- ประวัติเมืองเวียงจันทย่อ

- จดหมายเหตุเรื่อง เจ้าพระยาภูธราภัย ยกกองทัพไปปราบฮ่อ

- แม่ยอดบูชาของลูก

- แม่ผู้ไห้ความสำเหร็ด

- แม่ฝากไห้ลูก

- กลอนประกวดอบายมุข

- แม่เรือนคืออะไร

- สุภาสิตสำหรับหยิง

- แม่สอนฉัน

- แม่ของฉัน

- อะไรครองโลก

พิมพ์ครั้งที่ [พ.ศ. 2486]

[1] - [106]

หมายเหตุ

- มีลายมือเขียนที่หน้าปกว่า "โบราณคดี"

นางแฉล้ม อุสุภรัตน์ พิมพ์เปนที่ระลึกไนงานชาปนกิจสพ

อุบาสิกา ส้มจีน กบิลสิงห์ ผู้มารดา

นะ เมรุวัดไตรมิตต์วิทยาราม

วันอาทิจที่ 12 ธันวาคม พ.ส. 2486

พ.ศ. 2486

Item

สิ่งพิมพ์บนกระดาษ ปกอ่อน จำนวน 106 หน้า และมีบันทึกลายมือของพุทธทาสภิกขุด้วยปากกา

ประวัติพระแก้วมรกตพิสดาร

ประวัติเมืองหลวงพระบางและเมืองเวียงจันทย่อ

จดหมายเหตุและสุภาสิต


นางแฉล้ม อุสุภรัตน์

พิมพ์เปนที่ระลึกไนงานชาปนกิจสพ

อุบาสิกา ส้มจีน กบิลสิงห์ ผู้มารดา

นะ เมรุวัดไตรมิตต์วิทยาราม

วันอาทิจที่ 12 ธันวาคม พ.ส. 2486"

พุทธศาสนสุภาษิต, พระแก้วมรกต, ประวัติเมืองหลวงพระบาง, ประวัติเมืองเวียงจันท